''Kleinkunst - Knutselwerk'' is de titel van de uitvoerige bijdrage in ''Houzee'', het 2e Christelijke Jeugdjaarboek van Uitgeverij Kok te Kampen uit 1932. P.J. Risseeuw beschrijft in de biografie over Jan Veltman dat hij zwaar ziek en uitgeput van het Evangelisatiewerk in Ostende naar Utrecht verhuist.
Maar hij is er de man niet naar om stil te zitten en heeft naast allerlei knutselwerk ook voortvarend en met groot succes het schildersberoep (olieverf op zijde) ter hand genomen. In de Callenbach-catalogus najaar 1919 worden het ''keurige fluweelteksten'' genoemd. In de autobiografie ''Het lange gelukkige leven van Date Dalwoud'' wordt uitvoerig bij het wel en wee van dit nieuwe kunstenaarsbestaan stilgestaan. Van dit schilderwerk is me tot nu toe nog niets onder ogen gekomen. Uiteraard zijn dit soort teksten op fluweel me wel bekend vanuit de eigen protestants-christelijke achtergrond, maar van Veltman als zodanig (nog) niet. Soms werden er fijnzinnnige landschapjes of gekleurde bloemmotieven toegevoegd volgens Risseeuw.
Al in het najaar van 1919 verschijnen bij G.F.Callenbach te Nijkerk de eerste serie's knutselboekjes, in Vrij en Blij worden gelijktijdig de eerste gedichtjes gepubliceerd. Het beschreven knutselwerk in Vrij en blij begint in het najaar van 1920 (4e jaargang).
Het mag duidelijk zijn dat het knutselwerk van Jan Veltman een creatieve verlenging is van het schrijfwerk en uit alles blijkt dat het ten zeerste in elkaar verweven is.
Alles uit een briefkaart
Jan Veltman's papieren kinderspeelgoed
zonder plakken, zonder hechten
Er zijn twee serie's met elk vier deeltjes uitgegeven. Serie A 1 en A 2 en Serie B 1 en B 2 in 1919,
Serie A 3 en A 4 en B3 en B 4 (dubbelnummer) in 1920. Het formaat is 23x15, geniet en met in het midden een wat steviger patronenkarton. De prijzen van deze uitdelingsboekjes werden zo laag mogelijk gehouden, ook de (na-oorlogse) papierkwaliteit is navenant laag. NB Het bij het knutselen te gebruiken kartonnen patronenblad uit het midden is uiteraard meestal niet meer voorhanden, dan is er goed geknutseld.
Uit de najaarscatalogus 1919 van G.F.Callenbach te Nijkerk:
Achterop de uitdelingsboekjes worden de vier eerste uitgaven genoemd, bij vervolgdrukken staan alle 8 deeltjes vermeld, serie B3 en B4 als dubbelnummer. Behalve die achterkant en verschillende kleuren en soorten papierkwaliteit zijn de boekjes identiek.
Hieronder alles wat in de Callenbach-catalogussen van 1919 tot 1928 over de knutseluitgaven van Jan Veltman wordt vermeld.
Vrij en Blij Christelijk tijdschrift voor jongens en meisjes
Vrij en Blij - 4e jaargang 1920-1921
Jaargang 4 - october 1920-september 1921 - 24x17 - per deel genummerd, geb.
Bijdragen knutselwerk van Jan Veltman
deel 1 pag 29 Knutselwerk
pag 63 Het perpetuum mobile
pag 101 De schepenmolen
deel 2 pag 29 Letters teekene
pag 68 Uitgesneden- of plakletters
pag 109 Transparant- of vuurletters
deel 3 pag 107 Papier-relief-werk
deel 4 pag 30 Papierkunst-snijwerk
deel 1 pag 29 Knutselwerk
pag 63 Het perpetuum mobile
pag 101 De schepenmolen
deel 2 pag 29 Letters teekene
pag 68 Uitgesneden- of plakletters
pag 109 Transparant- of vuurletters
deel 3 pag 107 Papier-relief-werk
deel 4 pag 30 Papierkunst-snijwerk
Vrij en Blij - 5e jaargang 1921-1922
Jaargang 5 - october 1921-september 1922 - 24x17 - per deel genummerd, geb.
Bijdragen knutselwerk van Jan Veltman
deel 2 pag 32 Ballen voor versieringen
pag 72 Ballen voor versieringen
pag 108 Klokjes, kelkjes en andere versieringen
Jaargang 5 - october 1921-september 1922 - 24x17 - per deel genummerd, geb.
Bijdragen knutselwerk van Jan Veltman
deel 2 pag 32 Ballen voor versieringen
pag 72 Ballen voor versieringen
pag 108 Klokjes, kelkjes en andere versieringen
Bijdragen knutselwerk van Jan Veltman (Alleen nrs 2, 6 en 7 voorhanden)
deel 1 pag 114-115: Knutselwerk: Siersterren
Vrij en Blij - 6e jaargang 1922-1923
Jaargang 6 - october 1922-september 1923 - 24x17 - per deel genummerd.
Houzee! (1932)
|